Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753
Pan-de-cougiéu
Oxalis acetosella
Oxalidaceae
Àutri noum : Pan-de-couvènt, Pan-de-couguou, Pan-de-couènt, Crousadello, Pascalo.
Noms en français : Oseille des bois, Surelle.
Descripcioun :Lou pan-de-cougiéu trachis en tapis dins li bos fres e umide de mountagno. Se recounèis à si fueio di tres fuioun en couor e à si pichòti flour clinado en campano blanco e veinado de roso. Flouris pèr Pasco (Pascalo).
Usanço :Es uno planto manjadisso en ensalado o cuecho (soupo, oumeleto...). Douno un bon goust acide. Pamens faudrié pas trop n'en manja malodi l'acide óussali (graviho dins li ren). Lou pan-de-cougiéu se manjo en mountagno à la sourtido de l'ivèr pèr reviscoula lou cors. Èi couneigu peréu pèr sougna lis acamp de la bouco o dóu cors. Èi tambèn richo en vitamino C.
Port : Erbo
Taio : 3 à 12 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Oxalis
Famiho : Oxalidaceae
Ordre : Oxalidales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 12 à 20 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Bos fres
- Bos umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Oxalis acetosella L., 1753